Индиректните разговори насочени кон постигнување конечен договор за мировниот план на САД за завршување на војната во Газа треба да продолжат во вторник во египетскиот град Шарм Ел Шеик. Палестински и египетски претставници изјавија за Би-Би-Си дека сесиите се фокусирани на „создавање теренски услови“ за можна размена што би довела до ослободување на сите израелски заложници во замена за голем број палестински затвореници, пренесува Би-Би-Си.
Израелскиот премиер изјави дека се надева дека ќе го објави ослободувањето на заложниците „во наредните денови“. На средбата на претставниците во понеделник, американскиот претседател Доналд Трамп им рече на новинарите во Белата куќа: „Имаме навистина добри шанси да постигнеме договор и тоа ќе биде траен договор“.
Хамас изјави дека делумно се согласува со предлозите за мировниот план, но не одговори на неколку клучни барања – вклучувајќи го и разоружувањето и немањето никаква идна улога во управувањето со Газа. Висок израелски безбедносен извор изјави дека разговорите првично ќе се фокусираат само на ослободувањето на заложниците и ќе му дадат на Хамас неколку дена да ја заврши таа фаза.
Вториот ден од разговорите, на кој египетските и катарските претставници ќе одржат одделни средби со делегации од Израел и Хамас, ќе се одржи на втората годишнина од нападот предводен од Хамас врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година, во кој беа убиени околу 1.200 луѓе, а 251 други беа земени како заложници.
Како одговор, израелската војска започна кампања во Газа. Оттогаш, 67.160 лица се убиени во израелските воени операции во Газа, вклучувајќи 18.000 деца, според Министерството за здравство на територијата, управувано од Хамас. Во изјава по повод годишнината од 7 октомври, генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, рече дека планот на Трамп „претставува можност што мора да се искористи за да се стави крај на овој трагичен конфликт“.
Британскиот премиер Сер Кир Стармер ја повтори својата поддршка за планот во својата изјава по повод годишнината, велејќи: „Ја поздравуваме иницијативата на САД за мир на Блискиот Исток и оваа влада ќе направи сè што е во наша моќ за да го оствари денот кога секое дете на Израел ќе може да живее мирно, заедно со своите палестински соседи, во безбедност и сигурност“.
Се очекува овие дискусии да бидат меѓу најзначајните од почетокот на војната и би можеле да одредат дали конечно е на дофат патот кон завршување на конфликтот. Специјалниот претставник на САД, Стив Виткоф, зетот на Трамп, Џаред Кушнер, и министерот за надворешни работи на Катар, шеикот Мохамед бин Абдулрахман Ал Тани, се меѓу присутните.
Трамп, пишувајќи на социјалните медиуми, ги повика сите вклучени во напорите за завршување на војната во Газа да „дејствуваат брзо“ и вели дека му е кажано дека првата фаза од мировниот план – која вклучува ослободување на заложниците – „треба да биде завршена оваа недела“. Во понеделник, тој им рече на новинарите во Белата куќа дека „Хамас се согласува со работи што се многу важни“.
„Навистина мислам дека ќе имаме договор“, додаде тој. Палестински функционер близок до преговорите изјави за новинската агенција Ројтерс дека првата сесија завршила доцна во понеделник навечер, а повеќе разговори треба да се одржат во вторник.
Дружната агенција Ал-Кахера њуз, исто така, соопшти дека разговорите ќе продолжат во вторник – и дека првиот ден завршил „во позитивна атмосфера“. Планот од 20 точки, за кој се согласија Трамп и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, предлага итен прекин на борбите и ослободување на 48 заложници, од кои се смета дека се живи само 20, во замена за стотици притворени жители на Газа.
Планот предвидува дека откако двете страни ќе се согласат со предлогот, „целосна помош веднаш ќе биде испратена во Појасот Газа“. Исто така, се наведува дека Хамас нема да има никаква улога во управувањето со Газа и ја остава вратата отворена за евентуална палестинска држава.
Сепак, откако планот беше јавно објавен пред една недела, Нетанјаху го врати своето долгогодишно противење на палестинска држава, велејќи во видео изјава: „Тоа не е напишано во договорот. Рековме дека силно ќе се спротивставиме на палестинска држава“. Во петокот, Хамас одговори на предлогот во соопштение, во кое групата се согласи „да ги ослободи сите израелски затвореници, и живи и мртви, според формулата за размена содржана во предлогот на Трамп“ – доколку се исполнат соодветните услови за размена.
Не го спомена ниту прифати конкретно планот на Трамп од 20 точки, но рече дека „го обновува својот договор за предавање на администрацијата на Појасот Газа на палестинско тело на независни (технократи), врз основа на палестински национален консензус и арапска и исламска поддршка“. Во соопштението не се споменуваат барањата Хамас да се согласи на разоружување и да не игра понатамошна улога во управувањето со Газа.
Додаде дека делот од предлозите што се однесуваат на иднината на Газа и правата на палестинскиот народ сè уште се дискутира „во национална рамка“, од која, како што се вели, Хамас ќе биде дел.