Германскиот канцелар, Фридрих Мерц, ќе се сретне денеска со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и белгискиот премиер, Барт де Вевер, на итни разговори, додека ЕУ се бори да го спаси својот план за финансирање на Украина, додека белгиските претставници продолжуваат да изразуваат силно противење на шемата, која вклучува употреба на замрзнати руски средства.
Со интензивирањето на нападите на Русија, Вашингтон се залага за мировен договор што им одговара на Москва и Киев, кои брзо остануваат без пари, а Европа се бори за влијание на разговорите предводени од САД, блокот мора да најде решение или ќе претрпи голем удар врз својот кредибилитет.
Две недели пред клучниот самит на ЕУ на 18 декември, фон дер Лајен предложи две главни опции за ЕУ да ги собере десетиците милијарди евра што им се потребни на Украина за да продолжи да ги финансира своите воени и основни услуги што се борат против војната на Русија.
Користењето на руските замрзнати средства за поддршка на Украина ќе се смета за повод за војна, одговори потпретседателот на рускиот Совет за безбедност, Дмитриј Медведев на планот на европските лидери.
„Доколку ЕУ, во напад на лудило, сè уште се обидува да украде руски средства замрзнати во Белгија со доделување на она што се нарекува псевдо-заем за репарација, таквите дејствија, според меѓународното право, би можеле да се сметаат за casus belli, со сите последици што произлегуваат од тоа за Брисел и за одредени земји од ЕУ“, напиша Медведев во порака на социјалните мрежи.
ЕУ вети дека ќе ја одржи Украина на површина следната година. Целта е да се соберат 90 милијарди евра за да се задоволат околу две третини од потребите на Киев за 2026 и 2027 година, рече фон дер Лајен, давајќи ѝ на Украина средства да преговара за мировен договор од позиција на сила.
Блокот би можел или да позајми од својот заеднички буџет на меѓународните пазари, рече претседателот на комисијата, или да издаде заем обезбеден со имобилизирани руски средства – главно чувани во Белгија – што Киев би го вратил од повоените репарации на Русија.
Сепак, постојат пречки за обете алтернативи. Многу земји-членки не се заинтересирани за заедничко задолжување, кое би морало да се врати. Исто така, би била потребна едногласност, што може да се покаже како тешко со оглед на минатото противење на Унгарија на финансирањето за Украина.
Планот за замрзнати средства, предложен пред речиси два месеци, продолжува жестоко да се отфрла од Белгија, која чува околу две третини од проценетите 290 милијарди евра руски средства што се чуваат на запад во Euroclear, депозитар за хартии од вредност во Брисел.
„Ова е доста голем момент“, рече дипломат од земја-членка основач. „Никогаш не е лесно да се постигне договор на 27-те земји, тоа го знаеме. Но, ако не можеме да направиме нешто толку егзистенцијално како средства за Украина, навистина ќе пропаднеме – и ние и Украина.“
Логиката на користење на средствата како обезбедување за огромен заем за Украина – а не нивно конфискување, за што повеќето експерти се согласуваат дека би било нелегално – е дека тоа би ѝ покажало на Москва дека Украина може да продолжи да се бори со години, ставајќи го Киев во подобра преговарачка позиција.
Но, владата на Де Вевер постојано тврди дека доколку Русија одлучи да покрене одмаздничка правна акција или да ги побара своите пари назад затоа што санкциите против неа се укинати, ризикува да биде оставена сама на товар на милијарди.
„Имаме фрустрирачко чувство дека не сме слушнати. Текстовите што ги предложи комисијата не ги решаваат нашите загрижености на задоволителен начин“, рече во среда белгискиот министер за надворешни работи, Максим Прево, повикувајќи на заедничко задолжување од ЕУ.
Де Вевер, фламански националист, отиде подалеку. Белгискиот премиер на настан во Брисел оваа недела изјави дека е добра идеја, да се краде од лошиот човек за да се даде на добриот. Но, кражба на замрзнати средства на друга земја никогаш не е направена.